در دنیای پردازندهها، دو واژهی بسیار مهم وجود دارد که گاهی کاربران آنها را بهاشتباه یکی میدانند: هسته (Core) و رشته (Thread). درحالیکه این دو مفهوم با هم مرتبطاند، تفاوتهای اساسی میان آنها وجود دارد که دانستنشان به انتخاب درست CPU کمک زیادی میکند. در این مقاله از فروشگاه رادین کامپیوتر به زبان ساده توضیح داده میشود که Thread در CPU چیست، چه نقشی در عملکرد سیستم دارد و چه تفاوتی با Core دارد.
تعریف Thread سی پی یو؛ رشتهای برای تقسیم وظایف
در سادهترین تعریف، Thread سی پی یو (رشته پردازشی پردازنده) بخشی از یک فرآیند است که میتواند بهطور مستقل توسط پردازنده اجرا شود. هر Thread در واقع مسیر اجرایی کوچکی از یک برنامه است که CPU باید آن را پردازش کند.
وقتی شما یک نرمافزار را باز میکنید، سیستم عامل آن را به چند Thread تقسیم میکند تا هر بخش از برنامه بهصورت همزمان اجرا شود. مثلاً در یک مرورگر وب:
-
یک Thread برای بارگذاری صفحه
-
یکی برای پخش ویدیو
-
یکی برای مدیریت تبها
این تقسیم باعث میشود سیستم شما چندکار همزمان را سریعتر و روانتر انجام دهد.
ارتباط بین Thread و Core در CPU
هر Core (هسته) میتواند یک یا چند Thread را همزمان اجرا کند. در گذشته، هر هسته تنها یک Thread داشت؛ اما با پیشرفت فناوری، تولیدکنندگان پردازنده مثل Intel و AMD فناوریهای جدیدی معرفی کردند که به هر هسته اجازه میدهد دو Thread یا بیشتر را همزمان مدیریت کند.
بهعنوان مثال:
-
یک CPU با 4 هسته و بدون Hyper-Threading = 4 Thread
-
یک CPU با 4 هسته و با Hyper-Threading = 8 Thread
به همین دلیل است که در مشخصات CPUها عباراتی مانند “6 Cores / 12 Threads” میبینیم. این یعنی هر هستهی فیزیکی میتواند دو Thread مجزا را همزمان اجرا کند، و در نتیجه راندمان کلی CPU افزایش مییابد.
تفاوت اصلی بین Core و Thread
| ویژگی | Core (هسته) | Thread (رشته پردازشی) |
|---|---|---|
| نوع عملکرد | واحد فیزیکی پردازنده | مسیر منطقی اجرای دستورات |
| نقش | اجرای واقعی دادهها و دستورات | تقسیم وظایف برای استفاده بهتر از هستهها |
| تعداد در CPU | معمولاً بین 2 تا 16 | معمولاً دو برابر تعداد هستهها |
| تأثیر بر سرعت | تأثیر مستقیم بر قدرت پردازش | بهبود عملکرد در چندوظیفگی |
| مثال | 8 Core = هشت واحد فیزیکی | 16 Thread = شانزده مسیر اجرایی |
بهطور خلاصه، Core سختافزار است، در حالی که Thread نرمافزاری است که از آن استفاده میکند.
نقش Thread در کارایی سیستم
وجود Threadهای بیشتر در یک CPU باعث میشود سیستم بتواند وظایف همزمان بیشتری را انجام دهد. به این ویژگی Multithreading (چندرشتهای) گفته میشود.
در نرمافزارهایی مانند Adobe Premiere Pro، Blender، 3ds Max و بازیهای جدید، بهرهبرداری از چند Thread باعث افزایش چشمگیر سرعت پردازش میشود.
اما در مقابل، برنامههایی که فقط از یک Thread پشتیبانی میکنند (مانند برخی بازیهای قدیمی یا نرمافزارهای سبک)، از افزایش تعداد Thread بهرهای نمیبرند و بیشتر به قدرت تکهستهای (Single-Core Performance) متکی هستند.
Hyper-Threading و SMT؛ فناوریهای چندرشتهای
دو فناوری اصلی که امکان اجرای چند Thread روی یک هسته را فراهم میکنند عبارتند از:
-
Hyper-Threading (در پردازندههای Intel):
هر هسته را به دو مسیر منطقی تقسیم میکند تا دو Thread بهطور همزمان اجرا شوند. -
SMT یا Simultaneous Multi-Threading (در پردازندههای AMD):
فناوری مشابهی است که برای افزایش بهرهوری از هستههای پردازنده استفاده میشود.
هر دو فناوری باعث افزایش بازدهی در کارهای چندوظیفهای میشوند؛ اما در برخی موارد ممکن است باعث افزایش حرارت یا مصرف توان شوند، به همین دلیل باید در تنظیمات BIOS یا UEFI بهصورت بهینه فعال شوند.
عملکرد Thread در گیمینگ، ادیت و کارهای روزمره
کاربرد Threadها در سناریوهای مختلف متفاوت است:
-
🎮 در گیمینگ: بیشتر بازیها از 4 تا 8 Thread استفاده میکنند. بنابراین پردازنده کامپیوتر 6 یا 8 هستهای با 12 تا 16 Thread عملکرد عالی دارند.
-
🎬 در تدوین و رندر: نرمافزارهای رندرینگ مانند Blender یا Premiere از تمام Threadها استفاده میکنند؛ هرچه تعداد بیشتر باشد، سرعت خروجی بیشتر است.
-
💻 در کارهای روزمره: اجرای همزمان مرورگر، پخش موزیک و نرمافزارهای اداری با Threadهای بیشتر روانتر میشود.
Thread در سیستمعامل چگونه مدیریت میشود؟
سیستمعامل (مثل ویندوز یا لینوکس) وظیفه دارد Thread ها را بین هستهها تقسیم کند. این کار توسط Thread Scheduler انجام میشود که بررسی میکند کدام Thread آمادهی اجرا است و آن را به یک Core اختصاص میدهد.
اگر Threadها بیش از ظرفیت CPU باشند، سیستم بهصورت نوبتی آنها را اجرا میکند (به این فرآیند Time Slicing گفته میشود). در نتیجه، CPU همیشه در حال فعالیت مداوم و مؤثر است.
نتیجهگیری
Threadها مغز دوم هر هسته هستند.
هرچه تعداد Thread ها در CPU بیشتر باشد، عملکرد سیستم در اجرای چند وظیفه همزمان بهتر خواهد بود. اما برای گیمینگ، افزایش Threadها به تنهایی کافی نیست و فرکانس، حافظه کش و قدرت تکهستهای هم اهمیت زیادی دارند.
بهطور خلاصه:
-
Thread = مسیر پردازشی نرمافزاری
-
Core = واحد فیزیکی پردازشی
و هماهنگی این دو باعث شکلگیری CPU هایی میشود که میتوانند از پس سنگینترین کارها برآیند.