وقتی صحبت از هارد SSD میشه، معمولاً دو اصطلاح پرکاربرد به گوشمون می‌خوره: SATA SSD و NVMe SSD. شاید برات پیش اومده باشه که بخوای لپ‌تاپ یا کامپیوترت رو ارتقا بدی اما ندونی کدوم بهتره: «SSD NVMe بخرم یا همون SATA SSD هم کافیه؟ یا تفاوت NVMe و SATA SSD چیه؟» این سوال یکی از چالش های دنیای قطعات کامپیوتر هستش چون انتخاب درستش می‌تونه هم روی سرعت سیستم و هم روی هزینه خرید تاثیر زیادی بذاره.
SATA SSD چیست؟
SATA SSD در واقع نسل جدیدتری از هاردهای HDD سنتیه که به جای دیسک مکانیکی، از چیپ‌های فلش برای ذخیره داده استفاده می‌کنه که این نوع SSD از رابط SATA III استفاده می‌کنه که حداکثر سرعتش حدود ۶۰۰ مگابایت بر ثانیه. هارد SATA SSD بیشتر به شکل ۲.۵ اینچی ساخته میشه و جایگزین مستقیم HDD در لپ‌تاپ‌ها و کیس‌های دسکتاپ محسوب میشه.
مزایای SATA SSD:
-
✅ قیمت ارزان‌تر نسبت به NVMe
-
✅ سازگاری بالا با تقریباً تمام مادربردها و لپ‌تاپ‌ها
-
✅ عملکرد سریع‌تر از HDD (بوت ویندوز و اجرای نرم‌افزارها خیلی سریع میشه)
معایب SATA SSD:
-
❌ سرعت محدود (نسبت به NVMe خیلی پایین‌تره)
-
❌ مناسب برای کارهای حرفه‌ای خیلی سنگین نیست (مثل رندرینگ یا انتقال فایل‌های 4K حجیم)
NVMe SSD چیست؟
NVMe SSD یا Non-Volatile Memory Express جدیدترین نسل SSDهاست که مستقیماً به اسلات M.2 روی مادربرد وصل میشه و به جای رابط SATA از PCIe استفاده می‌کنه که سرعت بسیار بیشتری داره. هارد NVMe SSD سرعت خوندن/نوشتن NVMeها می‌تونه از ۳۵۰۰ مگابایت بر ثانیه تا حتی ۷۰۰۰ مگابایت بر ثانیه در مدل‌های PCIe Gen4 برسه!
مزایای NVMe SSD:
-
✅ سرعت فوق‌العاده بالا (چندین برابر SATA SSD)
-
✅ بهترین گزینه برای گیمرها و تولیدکنندگان محتوا
-
✅ مناسب برای انتقال فایل‌های بزرگ، کارهای 3D، تدوین ویدیو و پروژه‌های سنگین
معایب NVMe SSD:
-
❌ قیمت بالاتر نسبت به SATA SSD
-
❌ نیاز به مادربرد با اسلات M.2 و پشتیبانی PCIe
-
❌ در برخی لپ‌تاپ‌های قدیمی قابل استفاده نیست
مقایسه سرعت NVMe و SATA SSD
| ویژگی | SATA SSD | NVMe SSD |
|---|---|---|
| رابط اتصال | SATA III | PCIe (M.2) |
| سرعت خواندن/نوشتن | حدود ۵۰۰ – ۶۰۰ MB/s | ۳۵۰۰ – ۷۰۰۰ MB/s |
| مناسب برای | کاربران معمولی، ارتقای لپ‌تاپ‌های قدیمی | گیمرها، حرفه‌ای‌ها، تدوین‌گرها |
| قیمت | ارزان‌تر | گران‌تر |
| سازگاری | تقریباً با همه سیستم‌ها | فقط سیستم‌های جدیدتر |
برای کارهای روزمره و استفاده اداری
اگر استفاده شما فقط شامل وب‌گردی، آفیس، دیدن فیلم یا نصب نرم‌افزارهای سبک هست، واقعیت اینه که SATA SSD هم کارتون رو خیلی راحت راه میندازه.
-
سیستم سریع‌تر روشن میشه
-
ویندوز روان‌تر کار می‌کنه
-
فایل‌ها سریع‌تر باز میشن
👉 برای این دسته از کارها، تفاوت سرعت NVMe نسبت به SATA چندان محسوس نیست. پس اگر دنبال یک ارتقای اقتصادی هستید، SATA SSD بهترین انتخابه.
برای گیمرها
گیمرها معمولاً دنبال لود سریع‌تر بازی‌ها و عملکرد روان‌تر هستن.
-
در اجرای بازی‌ها، تفاوت بین SATA و NVMe خیلی زیاد نیست چون اکثر بازی‌ها هنوز به اون سرعت بالا نیاز ندارن.
-
اما در آپدیت‌های بزرگ یا بارگذاری نقشه‌های سنگین (مثلاً در بازی‌های جهان‌باز مثل Cyberpunk یا GTA)، NVMe SSD می‌تونه برتری خودش رو نشون بده.
👉 اگر بودجه محدوده: SATA SSD کافیه.
👉 اگر بودجه مناسبه و سیستم‌تون اسلات M.2 داره: NVMe SSD برای گیمینگ آینده‌دارتره.
برای تدوین و کارهای سنگین
اینجاست که NVMe SSD خودش رو نشون میده!
-
اگر ویدیوهای 4K یا 8K تدوین می‌کنید
-
اگر کار با نرم‌افزارهای سنگینی مثل After Effects، Premiere یا 3D Max دارید
-
یا انتقال فایل‌های حجیم و پروژه‌های کاری زیاد انجام می‌دید
✅ قطعاً انتخاب درست NVMe SSD هست چون چند برابر سریع‌تر از SATA عمل می‌کنه.
کدام را بخریم؟ جمع‌بندی
-
SATA SSD → مناسب برای کاربران معمولی، لپ‌تاپ‌های قدیمی، ارتقای ارزان و سریع.
-
NVMe SSD → مناسب برای گیمرهای حرفه‌ای، تدوین‌گرها و کسانی که به سرعت بی‌نهایت بالا نیاز دارن.
پیشنهاد رادین کامپیوتر: اگر می‌خواید فقط با هارد SSD سرعت کلی سیستم بهتر بشه، سراغ SATA SSD برید. ولی اگر بودجه‌تون خوبه و سیستم‌تون پشتیبانی می‌کنه، NVMe SSD آینده‌نگرانه‌ترین انتخابه.