تفاوت کارت گرافیک مجتمع (Integrated) و مجزا (Dedicated)
وقتی قصد خرید لپتاپ یا سیستم رومیزی را دارید، یکی از سوالهای مهم این است که کارت گرافیک مجتمع بهتر است یا مجزا؟ این سوال بهخصوص برای گیمرها، طراحان و حتی کاربرانی که کارهای روزمره انجام میدهند اهمیت زیادی دارد. برای اینکه بهترین انتخاب را داشته باشید باید بدانید تفاوت کارت گرافیک مجتمع و مجزا چیست و هرکدام برای چه کاربردی مناسبترند.
کارت گرافیک مجتمع (Integrated GPU) چیست؟
کارت گرافیک مجتمع در واقع بخشی از پردازنده (CPU) یا همان تراشه مرکزی سیستم است. به زبان ساده، iGPU در کنار پردازنده اصلی تعبیه شده و برای کارهای گرافیکی سبک استفاده میشود.
ویژگیهای کارت گرافیک مجتمع:
-
استفاده از حافظه RAM سیستم بهجای داشتن حافظه اختصاصی
-
مصرف انرژی پایینتر
-
قیمت ارزانتر و کاهش هزینه کلی سیستم
-
مناسب برای کارهای روزمره مثل وبگردی، تماشای فیلم، اجرای نرمافزارهای آفیس
نمونهها:
-
Intel UHD Graphics یا Intel Iris Xe در پردازندههای اینتل
-
Radeon Vega Graphics در پردازندههای Ryzen
کارت گرافیک مجزا (Dedicated GPU) چیست؟
کارت گرافیک مجزا یک قطعه مستقل است که حافظه، پردازنده گرافیکی و سیستم خنککننده مخصوص خودش را دارد. این نوع کارتها مخصوص کارهای سنگین طراحی شدهاند و قدرت پردازشی بسیار بیشتری نسبت به کارتهای مجتمع دارند.
ویژگیهای کارت گرافیک مجزا:
-
دارای حافظه اختصاصی (VRAM) برای پردازش بهتر تصاویر و بازیها
-
عملکرد فوقالعاده در بازیهای سنگین، طراحی سهبعدی و رندرینگ
-
مصرف انرژی بیشتر و نیاز به خنککننده قویتر
-
قیمت بالاتر
نمونهها:
-
Nvidia GeForce RTX / GTX
-
AMD Radeon RX

مقایسه عملکرد کارت گرافیک مجتمع و مجزا در بازیها
-
کارت گرافیک مجتمع: در بهترین حالت میتواند بازیهای سبک یا قدیمی را روی تنظیمات پایین اجرا کند. مثلاً بازیهای eSports مثل CS:GO یا League of Legends روی iGPU قابل اجرا هستند.
-
کارت گرافیک مجزا: بازیهای AAA جدید مثل Cyberpunk 2077 یا Red Dead Redemption 2 فقط روی کارتهای Dedicated با کیفیت بالا قابل اجرا هستند.
مصرف انرژی و دما
-
Integrated GPU: چون بخشی از CPU است، مصرف برق بسیار کمی دارد و مناسب لپتاپهای سبک و اولترابوکهاست.
-
Dedicated GPU: توان مصرفی بالاتری دارد و در نتیجه گرمای بیشتری تولید میکند. این موضوع باعث میشود لپتاپهای مجهز به کارت مجزا معمولاً سنگینتر باشند.
حالا که تعریف و ویژگیهای هر دو نوع کارت گرافیک را بررسی کردیم، بیایید دقیقتر ببینیم هر کدام چه مزایا و معایبی دارند و در نهایت انتخاب مناسب برای شما کدام است.
✅ مزایای کارت گرافیک مجتمع (Integrated GPU):
-
هزینه کمتر؛ قیمت لپتاپ یا سیستم پایینتر میآید
-
مصرف انرژی بسیار پایین → شارژدهی بیشتر در لپتاپها
-
دمای کمتر → مناسب برای اولترابوکها و سیستمهای کوچک
-
برای کارهای روزمره (فیلم، آفیس، اینترنت) کاملاً کافی است
❌ معایب کارت گرافیک مجتمع (Integrated GPU):
-
حافظه گرافیکی اختصاصی ندارد و از RAM سیستم استفاده میکند
-
توان اجرای بازیهای سنگین و نرمافزارهای حرفهای را ندارد
-
ارتقاپذیر نیست چون بخشی از CPU است
✅ مزایای کارت گرافیک مجزا (Dedicated GPU):
-
قدرت بسیار بالاتر برای گیمینگ و کارهای حرفهای
-
حافظه اختصاصی (VRAM) → اجرای روانتر بازیها و رندر سریعتر
-
پشتیبانی از فناوریهای جدید مثل Ray Tracing، DLSS و FSR
-
امکان ارتقا در سیستمهای دسکتاپ
❌ معایب کارت گرافیک مجزا (Dedicated GPU):
-
قیمت بالاتر → مخصوصاً کارتهای پرچمدار
-
مصرف انرژی بیشتر → نیازمند پاور قوی و خنککننده بهتر
-
در لپتاپها باعث کاهش شارژدهی و افزایش وزن دستگاه میشود
جدول مقایسه کارت گرافیک مجتمع و مجزا
| ویژگی | کارت گرافیک مجتمع (Integrated) | کارت گرافیک مجزا (Dedicated) |
|---|---|---|
| قدرت پردازش | پایین، مناسب کارهای سبک | بالا، مناسب بازی و رندر |
| حافظه (VRAM) | ندارد (RAM سیستم) | حافظه اختصاصی تا ۲۴GB |
| مصرف انرژی | بسیار کم | بالا |
| قیمت | ارزانتر | گرانتر |
| مناسب برای | وبگردی، فیلم، آفیس | گیمینگ، تدوین، طراحی سهبعدی |
| قابلیت ارتقا | ندارد | در دسکتاپها دارد |
کدام مناسبتر است؟
-
اگر استفاده شما فقط شامل کارهای روزمره، اینترنت، فیلم و نرمافزارهای سبک است → کارت گرافیک مجتمع کاملاً کافی است و نیازی به هزینه اضافه ندارید.
-
اگر بهدنبال اجرای بازیهای جدید، طراحی سهبعدی، تدوین ویدئو یا کارهای حرفهای هستید → کارت گرافیک مجزا بهترین گزینه است.
جمعبندی نهایی
تفاوت کارت گرافیک مجتمع و مجزا دقیقاً در قدرت، مصرف انرژی و قیمت است. کارت گرافیک مجتمع (Integrated GPU) برای کاربران عادی و سیستمهای اقتصادی عالی است، اما برای گیمرها و افراد حرفهای، کارت گرافیک مجزا (Dedicated GPU) تنها انتخاب منطقی محسوب میشود.